Jak przekonać alkoholika do leczenia?

Spożywanie alkoholu przez Polaków jest dość poważnym wyzwaniem społecznym. Świadczą o tym dane z raportu Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w 2020 roku.  Okazuje się, że przeciętny mieszkaniec Polski rocznie wypija około 5l alkoholu –  mowa tutaj o różnych rodzajach tego trunku, takich jak wino, piwo lub napoje spirytusowe.  Zjawisko, które wzbudza coraz więcej kontrowersji to spożywanie alkoholu przez coraz młodsze osoby, a to przyczynia się znacznie do wzrostu liczby uzależnionych Polaków.  Istnieje także znacząca różnica w ilościach przyjmowanego alkoholu pomiędzy płciami –  mężczyźni  w ciągu roku spożywają aż 8,1l alkoholu,  podczas gdy kobiety okazują się pić znacznie mniej, bo około 2,2l czystego alkoholu.

Ludzie spożywają alkohol w różnych ilościach, a różnorodność w jego konsumpcji waha się między 12ml do 72 litrów rocznie.  To zwykle mężczyźni przejawiają ryzykowne zachowania podczas picia. 

Przymusowe leczenie – kiedy sąd może je zastosować? Jak przekonać alkoholika do leczenia?

Udowodniono że leczenie uzależnień jest najskuteczniejsze w momencie, kiedy odbywa się dobrowolnie.  Alkoholik zmuszany do leczenia  nie będzie pracował tak chętnie jak osoba, która podjęła się go z własnej woli. Często jest tak, że to sąd nakłada na uzależnionego obowiązek podjęcia leczenia.  Dzieje się tak zgodnie z ustawą z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.  Ustawa ta służy określeniu kroków niezbędnych do stosowania przymusowego leczenia.

 Przymusowe leczenie alkoholizmu jest wdrażane wtedy, kiedy choroba alkoholowa przyczynia się do:

• demoralizacji małoletnich
• zakłócenia spokoju lub porządku publicznego
• uchylania się od pracy
• rozpadu pożycia małżeńskiego

 W jaki sposób można wszcząć procedurę przymusowego leczenia alkoholizmu?

Aby skierowanie osoby uzależnionej na przymusowy odwyk było możliwe, trzeba złożyć wszystkie odpowiednie wnioski do Komisji Gminnej Do Spraw Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Wniosek o procedurę przymusowego leczenia alkoholika może złożyć nie tylko rodzina, ale także pracownik socjalny, pedagog szkolny, pracodawca, kurator dzielnicowy lub też inne osoby, które zostały dotknięte skutkami tejże choroby.  Istnieje ustawa, która jest podstawą prawną do objęcia leczeniem przymusowym –  mowa o ustawie o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz ustawie z dnia 6 czerwca 1997 roku Kodeksu Karnego.

Aby alkoholik został przyjęty na przymusowe leczenie, niezbędne jest zebranie i przedstawienie dowodów,  takich jak na przykład udokumentowany pobyt w izbie wytrzeźwień, interwencje policji, informacje od dzielnicowego, dokumentacja lekarska czy wyroki w sprawach karnych – ważne w momencie, kiedy alkoholik jest osobą przemocową w swojej rodzinie.  W chwili, gdy komisja potwierdzi, że istnieją przesłanki do konieczności zastosowania przymusowego leczenia alkoholizmu, występuje ona z wnioskiem w tej sprawie do Sądu Rejonowego.  Ten  natomiast wszczyna postępowanie na wniosek komisji.  Procedura ta jest bezpłatna.  Aby gmina nie uczestniczyła w tym procesie, trzeba ponieść koszty sądowych opłat.

Przymusowe leczenie alkoholika – jak ono wygląda?

Przymusowe leczenie odwykowe może się od siebie różnić –  istnieją bowiem dwa typy przymusowego leczenia odwykowego: ambulatoryjne lub stacjonarne. 

Leczenie ambulatoryjne cechuje się tym, że alkoholik dostaje leki i w wyznaczonym terminie pojawia się na kontroli. Pacjent może także zostać skierowany do zamkniętego zakładu odwykowego lub na terapię grupową . Jeżeli osoba uzależniona, która została przymusowo skierowana na leczenie alkoholizmu nie będzie chciała się go podjąć, sąd może zastosować wobec niej środki przymusu, do których należy np. przymusowe doprowadzenie.  Istnieją także przypadki, kiedy sąd nakłada na alkoholika obowiązek leczenia odwykowego wyłącznie w warunkach całkowitego ubezwłasnowolnienia.  Wtedy sąd opiekuńczy orzeka o umiejscowieniu pacjenta w Domu Pomocy Społecznej dla ludzi uzależnionych od alkoholu albo wyznacza osobę, która ma stanowić opiekę dla pacjenta.

 Ile trwa leczenie odwykowe?

Leczenie odwykowe trwa tyle, ile jest potrzebne, jednak nie odnotowano, by trwało ono więcej niż 2 lata. To sąd decyduje o tym, czy osoba uzależniona może już przerwać leczenie (tj. przed upływem dwóch lat)  na wniosek kuratora osoby zobowiązanej albo po zasięgnięciu opinii zakładu, w którym to odbywa się leczenie odwykowe pacjenta.

 Jak namówić alkoholika na leczenie? Jak nakłonić alkoholika do leczenia?

Dla bardzo dużej grupy osób uzależnionych podjęcie pierwszego kroku w stronę trzeźwości jest zadaniem niezwykle trudnym, często nie do pokonania.  Niestety osoby współuzależnione bardzo często poddawane są manipulacji ze strony alkoholika, a tym ułatwiają choremu trwania w nałogu.  Z tychże powodów istotne jest samozaparcie i podjęcie walki,  której pierwszym krokiem jest poszukanie profesjonalnej pomocy:  tego nie zastąpi żadne działanie podejmowane na własną rękę.

W specjalistycznych ośrodkach leczenia uzależnień osoby chcące dobrowolnie podjąć walkę z nałogiem mogą liczyć na terapię grupowe lub indywidualne – w zależności od preferowanego sposobu leczenia.  W takich ośrodkach prowadzi się konsultacje psychologiczne i rozmowy z psychiatrami, które mają pomóc w zrozumieniu przyczyn alkoholizmu i opracowaniu działań, które mają na celu nauczyć uzależnionego radzić sobie ze swoim uzależnieniem.  Można korzystać z treningów, które są istotnym etapem procesu terapeutycznego.  Alkoholicy na takich terapiach dowiadują się między innymi czym zastępować alkohol lub jak skutecznie odmawiać picia.

Warto pamiętać że choroba alkoholowa nie dotyka tylko i wyłącznie samego uzależnionego.  Na przykre konsekwencje nałogowego picia narażeni są również jego bliscy, którzy muszą na co dzień zmagać się z problemami tworzonymi przez osobę uzależnioną na skutek jej choroby.  Niestety bardzo często zauważa się, że alkoholicy zmuszani do terapii mogą reagować gniewem, co powoduje kłótnie w rodzinie,  a może nawet doprowadzić do agresywnych zachowań i sytuacji  niebezpiecznych.  Bezczynność nie jest dobrym wyjściem z sytuacji – należy jak najszybciej podjąć działania.

Pierwszym krokiem powinna być spokojna rozmowa z uzależnionym.  Aby ją przeprowadzić ważne jest posiadanie podstawowej wiedzy na temat alkoholizmu.  Z tego też względu pomocne mogą być konsultacje rodzinne, mające na celu pomóc zrozumieć problem, z którym boryka się osoba bliska.  Alkoholikowi powinno być klarownie zasugerowane to, że jego nałóg doprowadza do rozpadu rodziny.  Nie można potępiać ani atakować osoby chorej, gdyż takie zachowanie może wzbudzać negatywne emocje,  a  one z kolei mogą prowadzić do konfliktów.  Istotne jest także okazywanie ograniczonego wsparcia,  które pomaga osobie chorej uświadomić sobie, jak wiele może stracić.

Niestety alkoholicy bardzo często nerwowo reagują na próby rozmów o ich nałogu.  Często są oni przekonani, że nie mają żadnego problemu. W momencie, kiedy nie są już w stanie zaprzeczać oczywistym faktom, odseparowują się od bliskich lub reagują w sposób agresywny.

Najlepszym motywatorem do podjęcia terapii alkoholowej jest osiągnięcie dna przez osobę chorą.  Takim dnem może być rozpad związku, rodziny, utrata zdrowia, problemy w pracy albo konflikty z prawem.  Czasem to nie od samego alkoholika zależy to, jak głęboko sięgnie dna – rodzina również może okazać się bardzo pomocna w rozpoczęciu procesu leczenia nałogu. Im wcześniej osoba uzależniona dostanie sygnały ostrzegawcze, że nałóg coraz bardziej kontroluje jej życie w złym sensie, tym prędzej będzie mogła podjąć się leczenia, które przyniesie większe szanse na sukces.